PANKREASI DHE PANKREATITI

Pankreasi

Pankreasi është një gjëndër në bark që lëshon një lëng tretës (lëngun pankreasor) në zorrën dymbëdhjetëgishtore përmes një ose më shumë tubëzave. Pankreasi prodhon edhe disa hormone të rëndësishme, duke përfshirë edhe insulinën. Pankreasi është një organ në formë te zgjatur(perafersisht forme presje) me gjatësi rreth 14-20 cm, gjerësi 4 cm, shpesh 1 - 2 cm dhe 100g i rëndë,guke patur parasysh qe peshon me shume tek burrat se tek grate dhe ngjyre ne te verdhe (ka ngjyre të përhirtë kur është në fazën e veprimtarisë). Ai gjendet pas shtyllës kurrizore ne lartesine e T12-L3. Sëmundjet më të shpeshta janë:
*pankreatit i thjeshte, necrotik ose hemorragjik
*tumoret,
*cistet,
*diabeti
*gurët në veshka
*tëmth etj.
Pankreatiti është një inflamacion(pezzati) i pankreasit, që është një gjëndër e qe sekreton insulinen(shume i rendesishem per te mbajtur nen kontroll nivelin e shqerit ne gjak) dhe enzimat tretëse, që ndihmojnë në tretjen e yndyrave, proteinave dhe karbohidrateve. Normalisht enzimat e prodhuara nga pankreasi bëhen “aktive” vetëm në aparatin tretës, por nëse për ndonjë arsye aktivizimi i tyre bëhet brenda gjëndrës së pankreasit, atëherë ndodh një proces “auto-digjestiv” që shkakton pankreatitin. Pankreatiti shfaqet me dy forma disi të ndryshme mes tyre: formën akute, që nis papritur, shpesh në mënyrë mjaft të dhimbshme dhe për një kohë të shkurtër. Ndërsa forma kronike, që shfaqet në mënyrë më të ngadaltë . Sipas specialistëve, fillimi i moshës së tretë është më e rrezikuar nga kjo sëmundje, për shkak të çrregullimeve në organizëm, peshës së madhe trupore dhe mungesës së aktivitetit. Deri më tani nuk është hasur asnjë rast tek adoleshentët, të rinjtë apo edhe 30-vjeçarët.

Shkaqet

Dy shkaqet kryesore që çojnë në shfaqjen e pankreatiteve janë
•abuzimi me alkoolin
•gurët e tëmthit.
Alkooli bëhet shkak më tepër në format kronike (gati në 70 për qind të rasteve), por mund të ndikojë dhe në shpërthimin e një ataku të pankreatitit akut. Dëmi i shkaktuar nga alkooli shpesh mund të qëndrojë i fshehur për shumë vjet dhe më pas të shfaqet papritur me kriza. Ndërsa për sa i përket gurëve të tëmthit, ato mund të bëhen shkak i shfaqjes së pankreatitit, pasi ndikojnë në bllokimin e fluksit të enzimave digjestive të prodhuara nga pankreasi. Në raste të tjera, shkak për shfaqjen e kësaj sëmundjejeje është trashëgimia që shfaqet që në fëmijëri, ose provokohet nga keqformime, fibroza cistike, trajtime kirurgjikale, apo dhe disa medikamente si për shembull estrogenët, etj.
Simptomat
Pankreatiti akut zakonisht shfaqet papritur me dhimbje në zonën abdominale(te barkut), në disa raste shumë të forta dhe mund të ndihen dhe në shpinë. Ndonjëherë dhimbja nis e lehtë, dhe shtohet progresivisht pas ngrënies apo abuzimit me alkoolin. Dhimbja është tepër e fortë dhe shoqërohet me
*fryrje të barkut dhe dhimbje,
* të përziera apo të vjella,
*rrahje të shpejta të zemrës
*temperaturë.

Mund të ndodh që pankreatiti akut mund të çojë në shfaqjen e disa ndërlikimeve të rënda, që kërkojnë trajtimin hospitalor urgjent. Dëmtimi akut i pankreasit, mund të shkaktojë infeksione, abcese dhe formimin e cisteve, apo dhe në format më të rënda në shfaqjen e diabetit. Personat që vuajnë nga pankreatiti, duhet të tregojnë kujdes rreth mënyrës së ushqyerjes. Në çdo rast, pavarësisht shkakut të inflamacionit, dieta duhet ndryshuar. Një nga pasojat e sëmundjes është vështirësia në përthithjen e yndyrave, prandaj rekomandohet eliminimi në maksimum i tyre. Rekomandohet eliminimi i të skuqurave, vezëve, majonezës dhe alkoolit.

flm per infon, kam degjuar qe dhimbjet ne pankreatitin akut jan nder me te keqijat qe mun te ndjesh, e vertet eshte?