Amnistia fiskale, qeveria u vendos kushte bizneseve

Falen dhe kreditë e marra nga ish-bankat shtetërore.Qeveria ka marrë dje vendimin për faljen e gjobave dhe interesave të krijuara nga mosshlyerja e detyrimeve nga ana e bizneseve ndaj administratës tatimore dhe doganore. Amnistia fiskale në total prek shifrën e rreth 16 miliardë lekëve, por falja direkte për bizneset që kanë borxhe ndaj tatimeve dhe doganave shkon në 6.5 miliardë lekë. Kjo është vetëm njëra anë e medaljes, pasi ana tjetër konsiston në disa kushte të vendosura ndaj bizneseve, në rast se kërkojnë me të vërtetë të përfshihen në amnistinë fiskale. Njëra prej tyre lidhet me shlyerjen e detyrimit brenda afatit që skadon më 31 dhjetor 2008.

Amnistia fiskale

Nga të dhënat e përgjithshme nga administrata doganore, deri më datë 31 gusht të vitit 2007, detyrimi doganor rezultonte në 8.5 miliardë lekë, nga të cilat rreth 3 miliardë lekë janë detyrime doganore, 4.5 miliardë lekë janë gjoba dhe rreth 1.1 miliardë lekë janë kamatëvonesa. Nisur nga këto shifra, rezulton se 34 për qind e të gjithë detyrimit doganor përbëhet nga mospagimi i taksave, ndërsa 66 përqindëshi është krijuar nga gjobat dhe kamatëvonesat. Për sa i përket situatës me Tatim-Taksat, si dhe me listën e subjekteve me borxh tatimor nga fillimi deri më 31 dhjetor 2007, detyrimi total tatimor arrin shifrën e 37 miliardë lekëve. Nga kjo shumë, rreth 27 miliardë lekë janë detyrime tatimore të papaguara, 7.8 miliardë lekë janë gjoba dhe një pjesë e vogël, rreth 2.4 miliardë lekë, janë kamatëvonesat. Në tërësi, projektligji i miratuar nga qeveria konsiston në faljen e detyrimeve të papaguara për subjektet debitore ndaj administratës doganore, tatimore dhe Institutit të Sigurimeve Shoqërore.

Përfituesit

I ndarë në tre kapituj, prej 11 nenesh, projektligji pritet të hyjë në fuqi në fund të muajit gusht, pasi më parë do të kërkojë miratimin e tij nga ana e Parlamentit dhe dekretimit të Presidentit. Konkretisht, pesë nenet e para flasin për detyrimet që kanë bizneset ndaj tatimeve dhe doganave, të cilat prekin shifrën e 45 miliardë lekëve. Në këtë pikë, projektligji sqaron se do të falen rreth 15 miliardë lekë gjoba dhe një pjesë e kamatëvonesave, me kushtin që të arkëtohen rreth 30 miliardë lekë.

Ndërmarrjet shtetërore

Nga amnistia fiskale do të përfitojnë edhe ndërmarrjet shtetërore, të cilat nuk kanë mundur për shkaqe të ndryshme të shlyejnë detyrimin tatimor. Këto ndërmarrje, në fakt nuk janë njoftuar dhe nuk janë njohur ndonjëherë për këtë detyrim të papaguar, shuma e së cilës përllogaritet në rreth 850 milionë lekë, por që aktualisht, megjithëse ka kaluar kohë e gjatë, nuk kanë bërë shlyerjen e tij.



NUK PËRFITOJNË

Personat, fizikë dhe juridikë, si dhe personat fizikë, individë, debitorë ndaj administratës doganore e tatimore dhe Institutit të Sigurimeve Shoqërore, për të cilët ka filluar një procedim penal apo detyrimi i të cilëve është përcaktuar me vendim gjyqësor, të formës së prerë a që e kanë paguar detyrimin, me të gjithë komponentët e tij, nuk janë përfitues të faljes së detyrimeve, sipas dispozitave të këtij ligji.






KUSHTET

FALJA E DETYRIMEVE TATIMORE DHE DOGANORE

Neni 1

Bizneset që janë evidentuar dhe të kontabilizuar pa vendime administrative përkatëse apo me vendime administrative të panjoftuara brenda afateve ligjore, të parashikuara në Kodin Doganor dhe në ligjin për procedurat tatimore, u falet detyrimi, doganor dhe tatimor, së bashku me komponentët, gjobat dhe kamatëvonesat.

Neni 2

Bizneset që janë aktualisht të evidentuar dhe kontabilizuar si të tillë në këto dy administrata, por që realisht detyrimi i tyre, doganor dhe tatimor, ka lindur në tejkalim të afateve të parashkrimit, të parashikuara në Kodin Doganor dhe në ligjin për procedurat tatimore, u falen gjobat dhe kamatëvonesat, me kusht që principali i detyrimit të paguhet brenda datës 31.12.2008.

Neni 3

Bizneset, debitorë ndaj administratës doganore dhe administratës tatimore, për të cilët procedura e evidentimit, e marrjes së vendimit administrativ përkatës dhe njoftimit të vendit i është bërë në përputhje me dispozitat e Kodit Doganor dhe të ligjit për procedurat tatimore, brenda afateve të parashkrimit, u falen 50 për qind e kamatëvonesave dhe 100 për qind gjobat, me kusht që principali i detyrimit, së bashku me pjesën e mbetur të kamatëvonesave, të paguhen brenda datës 31.12.2008.

Neni 4

a) Bizneset, debitorë ndaj administratës doganore, për automjetet e importuara, të evidentuara dhe kontabilizuara deri më datën 31.12.2000, u falet detyrimi doganor, me të gjithë komponentët e tij, si kamatëvonesa, gjoba dhe ditëqëndrimi.

b) Bizneset, debitorë ndaj administratës doganore, për automjetet e importuara, të evidentuara dhe kontabilizuara nga data 1.1.2001 dhe deri me hyrjen në fuqi të këtij ligji, u falen kamatëvonesat, gjobat dhe taksa për ditëqëndrimi, me kusht që principali i detyrimit të arkëtohet brenda datës 31.12.2008.

Neni 5

Institucioneve shtetërore dhe ndërmarrjeve e shoqërive me kapital tërësisht shtetëror, debitorë ndaj administratës doganore dhe administratës tatimore, u falet detyrimi doganor dhe detyrimi tatimor, me të gjithë komponentët, si kamatëvonesa dhe gjoba.


Falen kreditë e marra nga ish-bankat shtetërore



Pas vendimit për faljen e gjobave ndaj bizneseve debitore, qeveria ka ndërmarrë një hap tjetër, duke u krijuar të tjera lehtësi atyre individëve që kanë marrë kredi nga ish-bankat e nivelit të dytë, në ato kohë pronë e shtetit. Vendimi i marrë dje specifikon rastet se kur kreditorit i falet krejt detyrimi, në rast se shlyen një pjesë të kredisë, të ndara në kufi 3 milionë lekë.

Rastet

Në mbështetje të ligjit, "Për Agjencinë e Trajtimit të Kredive" (ATK), me propozimin e ministrit të Financave, qeveria vendosi për ATK disa pika procedure se si mund të veprojë kjo e fundit në raport me kreditorët që nuk kanë shlyer detyrimin. Kështu, ATK ka të drejtë të falë interesat, të kamatëvonesave dhe të gjobave të debitorëve, që në datën e transferimit të kredisë nga bankat, shumën e principalit e kanë pasur deri në 3 milionë lekë, duke u kërkuar të likuidojnë menjëherë vetëm principalin e transferuar nga bankat apo shumën e mbetur të principalit. Për kreditë e transferuara në valutë, konvertimi bëhet me kursin fiks të BSH-së, në çastin e transferimit. Po ashtu, mund t‘iu falë interesat e kamatëvonesave dhe gjobave, të gjithë debitorëve, që kanë marrë kredi për mekanikë bujqësore dhe mjete të transportit, pavarësisht nga shuma e principalit të transferuar nga bankat, duke u kërkuar që të likuidojnë menjëherë vetëm principalin e transferuar apo pjesën e mbetur prej tij. ATK mund të falë në masën 90% të interesave, kamatëvonesave, gjobave, të gjithë debitorët që kanë marrë hua mbi 3 milionë lekë, duke u kërkuar të likuidojnë menjëherë të paktën 40% të kredisë apo të shumës së mbetur prej tij, si dhe duke vendosur kushtet për shlyerjen e pjesës tjetër. Periudha e pagesës së shumës së mbetur të kredisë nuk mund të jetë më e gjatë se tre vjet. Llogaritja e detyrimit të ri, nëse do të mbetet, do të bëhet duke zbatuar normën e interesit 10%, për kreditë në lekë, dhe 5%, për kreditë në valutë.

Kreditë e pashlyera

Sipas vendimit do të përfitojnë edhe individët që kanë marrë kredi për banesa, ose për përmirësimin e kushteve të banimit, me vendndodhje në rrethet jo kryesore të vendit (kategoria II dhe III). Atyre u falen kamatëvonesat dhe gjobat në masën 100%, ndërsa huamarrësve me vendndodhje në rrethet kryesore u falen në masën 80%. Falja bëhet me kusht që të shlyhet menjëherë, të paktën 40% e principalit të transferuar apo e shumës së mbetur prej tij, si dhe duke vendosur kushtet për shlyerjen e pjesës tjetër. Periudha e pagesës së shumës së mbetur të kredisë nuk mund të zgjatet më shumë se tre vjet. Llogaritja e detyrimit të ri, nëse do të mbetet, do të bëhet duke zbatuar normën e interesit 10% në vit, me përjashtim të kredive, që, në marrëveshjen ekzistuese të huasë, normën e interesit e kanë më të ulët.

Garancia

Për debitorët, të cilëve u kanë përfunduar procedurat e shitjes së kolateralit dhe janë sërish debitorë të ATK-së, kërkohet likuidimi i vetëm 50% e detyrimit të mbetur, ndërsa detyrimet e transferuara nga bankat, të përbëra nga shpenzime gjyqësore dhe/apo përmbarimore, nuk falen. Po ashtu, vendim është marrë edhe për procedurat e marrjes në pronësi të pasurive të lëna si garanci ose jo nga debitorë. Këtij vendimi i nënshtrohen të gjitha pasuritë e lëna si garanci ose jo nga debitorët e ATK-së, të cilat kalojnë në pronësi të saj, si pronë shtetërore, pasi nuk janë shitur në ankandet e zhvilluara nga përmbaruesi gjyqësor, në zbatim të procedurave ligjore për ekzekutim të detyrueshëm. Ndarja e të ardhurave nga shitja e këtyre pronave, ndahet në 25% për ATK-në dhe 75% për buxhetin e shtetit.


Vendimi i gjykatës

Çdo debitor, për të cilin ka dalë vendim gjykate, "Për lëshim urdhër ekzekutimi", pavarësisht nëse është dërguar ose jo për ekzekutim të detyrueshëm në zyrën e përmbarimit, i përfiton lehtësitë e këtij vendimi, vetëm nëse ka parapaguar një vlerë jo më të vogël se 7% të detyrimit të përcaktuar në urdhrin e ekzekutimit apo, kur mungon këtu, të detyrimit të llogaritur deri në datën e lëshimit të këtij urdhri. Kur debitori ka vazhduar të shlyejë vlera monetare pas daljes së urdhrit të ekzekutimit, këto vlera zbriten nga detyrimi i ri financiar që ka huamarrësi, sipas kontratës së ristrukturuar.


Afati

Përfitojnë nga lehtësitë e parashikuara në këtë vendim debitorët, të cilët paraqiten deri më 30 prill 2009 në zyrat e Agjencisë së Trajtimit të Kredive për të nënshkruar kushtet e reja.


Të vdekurit

Për debitorët, që kanë vdekur, u kërkohet trashëgimtarëve të tyre të likuidojnë vetëm shumën e principalit të mbetur. Periudha e pagesës së shumës së mbetur të kredisë nuk mund të zgjatet më shumë se tre vjet, në varësi të llojit të kredisë që trashëgohet.