Zgjedhjet, arritje, por standarte te uleta

Pas nje ftese te ministrise se Jashtme te Republikes se Shqiperise per mbikeqyrjen e zgjedhjeve parlamentare te 28 qershorit 2009, zyra e OSBE/ODIHR dergoi nje mision per vezhgimin e zgjedhjeve ne republiken e Shqiperise. (UPDATE)
Misioni i OSBE-ODIHR vleresoi pajtimin e procesit zgjedhor me kerkesat e OSBE-se dhe standarteve te tjera europiane per zgjedhje demokratike dhe legjislacionit te brendshem.

Per monitorimin e dites se zgjedhjeve OSBE bashkoi forcat me asamblene parlamentare te OSBE-se, asamblene parlamentare dhe Keshillin e Europes, si dhe asamblene parlamentare te NATO-s per te krijuar nje mision nderkombetar vezhgimi.

Zgjedhjet parlamentare te 28 qershorit 2009 shenuan nje progres te prekshem persa i takon regjistrimit te votuesve dhe procesit te identifikimit, kornizes ligjore te adoptuar ne menyre konsensuale prej te dy partive kryesore, votimit, numerimit te votave dhe gjykimit te mosmarreveshjeve zgjedhore.

Keto permiresime thelbesore u erresuan nga politizimi i aspekteve politike te procesit, perfshire problemeve gjate numerimit dhe tabulimit, te cilat perkohesisht bllokuan procesin e numerimit ne disa zona si dhe shkelje te vena re gjate fushates elektorale.

Keto veprime te partive politike minojne besimin e publikut ne procesin zgjedhor. Ndonese u permbushen pjesa me e madhe e kerkesave te OSBE-se, zgjedhjet nuk e permbushen te gjithe potencialin e shqiperise per te aderuar ne standartet me te larta te zgjehdjeve demokratike.

Menyra sesi u zhvilluan keto zgjedhje varet gjeresisht nga angazhimi i partive politike per te respektuar ate cfare eshte e shkruar dhe qellimin e ligjit e per te kryer nga detyrimet elektorale ne menyre te pergjegjshme per te ruajtur kesisoj integritetin e procesit.

Zgjedhjet u zhvilluan ne baze te nje kodi te ri elektoral te adoptuar ne fund te 2008-tes. Kodi i ri permbushi disa rekomandime te bera me pare nga OSBE-ODIHR dhe solli permiresime domethenese.

Per shembull, sistemi i perfaqesimit proporcional rajonal zevendesoi sistemin e meparshem te debatueshem zgjedhor ndersa si burim per listen e votuesve u perdor kete here nje regjister i kompjuterizuar i popullsise.

Ne pergjithesi, korniza ligjore siguron nje themel te plote teknik per zhvillimin e zgjedhjeve demokratike. Megjithate, nje sere dispozitash duhen rishikuar ne menyre qe korniza ligjore te jete ne linje te plote me kerkesat e OSBE dhe standarte te tjera nderkombetare.

Pavaresisht shtrengeses kohore, Komisioni Qendror Zgjedhor pergatiti dhe administroi zgjedhjet me profesionalizem e ndermori mjaft hapa ne drejtim te permiresimit te transparences se procesit. Mbledhjet e tij ishin pergjithesisht transparente e te drejtuara me profesionalizem, megjithate KQZ shpeshhere u perca ne linja te medha politike, sidomos ato per ceshtjet me te diskutueshme.

Ashtu si ne zgjedhjet e meparshme, probleme u hasen gjate caktimit te komisioneve zgjedhore te nivelit me te ulet, partite e perdoren te drejten e tyre per te zevendesuar anetaret e komisionit.