Ligj

Ligj

Nr.3920, datë 21.11.1964



Mbi gëzimin e të drejtave civile nga të huajt dhe zbatimin e ligjit të huaj



Kuvendi Popullor i Republikës Popullore të Shqipërisë



Vendosi:



Aprovimin e ligjit mbi gëzimin e të drejtave civile nga të huajt dhe zbatimin e ligjit të huaj



Kapitulli I

Gëzimi i të drejtave civile nga të huajt



Neni 1



Shtetasit e huaj gëzojnë në Republikën Popullore të Shqipërisë po ato të drejta civile që u njihen shtetasve shqiptarë.

Me dispozita të qeverisë mund të vihen kufizime të veçanta për shtetasit e atyre shteteve që kanë caktuar kufizime të posaçme në gëzimin e të drejtave civile nga shtetasit shqiptarë.

Dispozitt e dy paragrafëve të mësipërm zbatohen edhe për personat juridikë të huaj përsa u përket marrëdhënieve pasurore.



Neni 2



Personat pa shtetësi që banojnë në Republikën Popullore të Shqipërisë gëzojnë të drejtat civile që gëzojnë edhe shtetasit shqiptarë.



Kepitulli II

Zbatimi i ligjit të huaj



Neni 3

Zotsia juridike dhe zotësia për të vepruar



Zotësia juridike dhe zotësia për të vepruar e një personi rregullohen nga legjislacioni i shtetit, shtetas i të cilit ai është.

Megjithatë, kur një shtetas i huaj kryen në Republikën Popullore të Shqipërisë një veprim juridik për të cilin nuk ka zotësi për të vepruar sipas legjislacionit të shtetit të tij, quhet se ka zotësi po që sa për këtë veprin juridik ka zotësi për të vepruar shtetasi shqiptar, përveç kur veprimi juridik ka të bëjë me marrëdhëniet familjare, të trashëgimisë dhe me disponimin e sendeve të paluajtshme të ndodhura jashtë shtetit.



Neni 4

Zotësia juridike dhe zotësia për të vepruar e personit juridik



Zotësia juridike dhe zotësia për të vepruar e personit juridik rregullohet nga legjislacioni i shtetit ku ka qendrën e tij.



Neni 5

Kushtet për lidhjen e martesës



Për lidhjen e martesës kërkohe kushtet e parashikuara nga legjislacioni i shtetit të cilitdo bashkëshorti të ardhshëm.



Neni 6

Forma e lidhjes së martesës



Forma e lidhjes së martesës përcaktohet nga legjislacioni i shtetit ku lidhet martesa.

Lidhja emartesës që bëhet nga përfaqësuesi diplomatik ose konsullor rregullohet nga legjislacioni i shtetit të përfaqësisë diplomatike ose konsullore.

Martesa e lidhur jashtë shtetit midis shtetasve shqiptarë që banojnë në Shqipëri është e vlefshme vetëm kur lidhet në formën e martesës civile.



Neni 7

Zgjidhja dhe deklarimi i pavlefshmërisë së martesës



Zgjidhja e martesës me shkurorëzim rregullohet nga legjislacioni i shtetit, shtetas të të cilit janë të dy bashkëshortët në kohën e ngritjes së padisë.

Kur bashkëshortët nuk janë shtetas të të njëjtit shtet dhe legjislacionet e shteteve të tyre janë të ndryshme, martesa zgjidhet sipas legjislacionit shqiptar.

Në rast se legjislacioni i të dy bashkëshortëve nuk parashikon zgjidhjen e martesës e shkurorëzim ose parashikon këto për shkaqe shumë të rënda dhe të dy ose njëri nga bashkëshortët banojnë për një kohë të gjatë në Republikën Popullore të Shqipërisë, për zgjidhjen e martesës zbatohet legjislacioni shqiptar.

Dispozitat e sipërme zbatohen edhe për deklarimin e pavlefshmërisë së martesës duke marrë parasysh shtetësinë e bashkëshortëve në kohën e lidhjes së martesës,



Neni 9

Marrëdhëniet midis prindërve dhe fëmijëve



Vërtetimi dhe kundërshtimi i atësisë ose i amësisë rregullohen nga legjislacioni i shtetit, shtetas i të cilit është fëmija në kohën e lindjes.

Marrëdhëniet e tjera midis prindërve dhe fëmijëve, rregullohen nga legjislacioni shtetas i të cilit është fëmija.

Kur fëmija jeton në Republikën Popullore të Shqipërisë vërtetimi ose kundërshtimi i atësisë ose i amësisë si dhe marrëdhëniet e tjera midis prindërve dhe fëmijëve mund të rregullohen nga legjislacioni shqiptar, nëqoftë se kjo është në interesin e fëmijës.



Neni 10

Adoptimi



Adoptimi dhe pushimi i tij rregullohen nga legjislacioni i shtetit, shtetas i të cilit është adoptuesi në kohën e adoptimit ose të pushimit tëtij.

Kur fëmija është shtetas i një shteti të huaj për adoptimin dhe pushimin e tij duhet të merret pëlqimi i fëmijës, në qoftë se kjo kërkohet nga legjislacioni i shtetit të tij, ai i përfaqësuesit ligjor të tij dhe i organit shtetëror kompetent të shtetit, shtetas i të cilit është fëmja.

Kur fëmija adoptohet nga bashkëshortë që kanë shtetësi të ndryshme, adoptimi ose pushimi i tij duhet të bëhet në pajtim me legjislacionet e shteteve të dy bashkëshortëve.

Kur legjislacionet e shteteve të tjea që duhet të zbatohen sipas paragrafëve tëparë dhe të dytë të këtij neni nuk lejojnë adoptimin ose e lejojnë vetëm me kushte të rënda dhe adoptuesi, ose të paktën njëri nga bashkëshortët që kërkon të adoptojë, banojnë në Republikën Popullore të Shqipërisë për një kohë të gjatë për adoptimin zbatohet legjislacioni shqiptar.



Neni 11

Kujdestaria



Rastet dhe kushtet për vënien e një pesoni në kujdestari (tutori ose çdolloji tjetër kudjestarie) ose për heqjen e tij nga kujdestaria rregullohen nga legjislacionii shtetit, shtetas i të cilit është personi që vihet në kujdestari.

Për detyrimine pranimit të detyrës së kujdestarit zbatohet legjislacioni i shtetit, shtetas i të cilit është personi që caktohet kujdestar.

Marrëdhëniet e kujdestarit me personin e vënë në kujdestari rregullohen nga legjislacioni i shtetit ku ndodhet institucioni i kujdestarisë.

Vënia e një personi në kujdestari bëhet nga institucioni i kujdestarisë së shtetit, shtetas i të cilit është personi që vihet në kujdestari.

Megjithatë, institucioni shqiptar i kujdestarisë mund t’i emërojë kujdestar shtetasit të huaj që banon në Republikën Popullore të Shqipërisë.



Neni 12

Deklarimi i zhdukjes ose i vdekjes së një personi



Deklarimi i zhdukjes ose i vdekjes së një personi rregullohet nga legjislacioni i shtetit shtetas i të cilit ka qenë personi në kohën e zhdukjes.



Neni 13

Heqja ose kufizimi i zotësisë për të vepruar



Heqja ose kufizimi i zotësisë për të vepruar rregulllohet nga legjislacioni i shtetit, shtetas i të cilit është personi të cilit i hiqet ose i kufizohet zotësia për të vepruar.



Neni 14

Trashëgimia



Marrëdhënie që rrjedhin nga trashëgimia mbi një pasuri të luajtshme ose të paluajtshme rregullohen nga legjislacioni i shtetit, të cilit ka qenë shtetas trashëgimlënësi në çastin e vdekjes.

Por marrëdhëniet që rrjedhin nga trashëgimia mbi një pasuri të paluajtshme që ndodhet në Republikën Popullore të Shqipërisë rregullohen nga legjislacioni shqiptar.



Neni 15

Zotësia për të bërë ose revoluar një testament



Zotësia për të bërë ose revokuar një testament si dhe pasojat juridike të të metave në shfaqjen e vullnetit rregullohen nga legjislacioni i shtetit shtetas i të cilit ka qenë trrashëgimlënësi në çastin e shfaqjes së vullnetit. Po nga ky legjislacion rregullohen edhe llojet e testamenteve.

Gjithashtu, nga legjsilacioni i shtetit, të cilit shtetas ka qenë trashëgimlënësi në çastin e bërjes së testamentit, caktohet edhe forma e testamentit. Megjithatë, mjafton që të jetë mbajtur forma e caktuar nga legjislacioni i shtetit, në territorin e të cilit është bërë testamenti ose forma e caktuar nga legjislacioni shqiptar. Kjo dispozitë vlen edhe për revokimin e testamentit.

Por kur lihet me testament një pasuri e paluajtshme që ndodhet në Republikën Popullore të Shqipërisë zotësia për të bërë ose revokuar testament si dhe llojet e testamentit rregullohen nga legjislacioni shqipar.



Neni 16

Posedimi, pronësia dhe të drejtat e tjera mbi sendet



Posedimi, pronësia dhe të drejtat e tjera mbi sendet e luajtshme dhe të paluajtshme rregullohen nga legjislacioni i shtetit në të cilin ndodhen sendet.

Pronësia dhe të drejtat e tjera reale mbi anijet dhe aeroplanët rregullohen nga legjislacioni i shtetit të flamurit të anijes ose të aeroplanit.



Detyrimet

Neni 17



Personat që lidhin një kontratë mund të zgjedhin legjislacionin që do të rregullojnë marrëdhëniet e tyre pasurore reciproke. Këtë mund ta bëjnë edhe në heshtje, në qoftë se në lidhje me rrethanat nuk ka asnjë dyshim për vullnetin e shfaqur.

Legjislacioni i zgjedhur nga kontraktuesi zbatohet vetëm në rast se për këtë del në mënyrë të saktë vullneti i shfaqur prej tyre.



Neni 18



Kur Palët nuk kanë zgjedhur një legjislacion të caktuar, detyrimet që rrjedhin nga kontrata rregullohen nga legjislacioni që, në rrethanat e veçanta u përshtatet më tepër këtyre detyrimeve,

Duke pasur parasysh zbatohet zakonisht legjislacioni që vijon:

a)për kontratat e shitjes së sendeve të paluajtshme, legjislacioni i shtetit ku ndodhen sendet:

b)për kontratën e shitjes së sendeve të luajtshme dhe për atë të sipërmarrjes, legjislacioni i shtetit ku ka banimin shitësi ose sipërmarrësi,

c)për kontratat e transportimit, legjislacioni i shtetit ku ka banimin dërguesi ose transportuesi, në kohën e lidhjes së kontratës,

ç)për kontratën e sigurimit, me përjashtim të sigurimit të sendeve të paluajtshme, legjisalcioni i shtetit të banimit të siguruesit në kohën e lidhjes së kontratës,

d)për kopntratën e porosisë, legjislacionii shtetit ku ka banimin e tij porositësi në kohën e lidhjes së kontratës,

dh)për kontratën e përfaqësimit tegtar dhe të komisionit, legjislacioni i shtetit ku ka banim personi për të cilin përfaqësuesi ose komisionet kryen veprimin juridik në kohën e lidhjes së kontratës.

Për kontratat e tjera zbatohet zakonisht legjislacioni ku të dy palët kanë banimin e tyre, kur këta nuk kanë banimin në të njëjtin shtet dhe kontrata lidhet midis personave të pranishëm zbatohet legjislacioni i shtetit ku është përfunduar kontrata.

Kur kontrata është lidhur midis personave jo të pranishëm, zbatohet legjislacioni i shtetit të pranuesit të propozimit për lidhjen e kontratës.



Neni 19



Detyrimet që nuk lindin nga kontrata rregullohen nga legjislacioni i vendit ku ka ngjarë fakti nga i cili rrjedhin.



Neni 20

Marrëdhëniet që rrjedhin nga kontrata e punës



Marrëdhëniet e rrjedhura nga kontrata e punës, kur midis palëve nuk ka marrëveshje të ndryshme, rregullohet nga legjislacioni i shtetit në të cilin punonjësi kryen punën.

Marrëdhëniet e punës të punonjësve të ndërmarrjeve të transportit rregullohen: në transportet hekurudhore dhe rrugor, nga legjislacioni i shtetit ku ka qendrën ndërmarja, në transportet lumore dhe ajrore, nga legjislacioni i shtetit të regjistrimit të mjetit të transportit, në transportet detare, nga legjislacioni i shtetit në flamurin e të cilit bëhet transportimi.



Neni 21

Forma e veprimit juridik



Forma e veprimit juridik rregullohet nga legjislacioni i shtetit në të cilin është kryer veprimi ose nga ai që rregullon përmbajtjen e veprimit ose nga ai i shtetit të kontraktuesve, në rast se këta kanë të njëjtën shtetësi. Megjithatë, veprimi juridik nuk mund të quhet i pavlefshëm për shkak se nuk është mbajtur forma, në qoftë se është bërë me formën e caktuar në legjislacionin e Republikës Popullore të Shqipërisë.

Forma e veprimeve juridike në lidhje me sendet e paluajtshme që ndodhen në Republikën Popullore të Shqipërisë rregullohet nga legjislacioni shqiptar.



Neni 22

Fitimi ose humbja e shtetësisë



Fitmi ose humbja nga një person të shtetësisë të një shteti rregullohet nga legjislacioni i këtij shteti.



Neni 23

Personi me shtetësi shqiptare që quhet nga një shtet tjetër si shtetas i tij dhe persona

me shtetësi të ndryshme



Kur një person është shtetas shqiptar dhe një shtet tjetër e quan atë shtetas të tij, ai quhet shtetas shqiptar.

Kur një person është njëkohësisht shtetas i disa shteteve të huaj quhet shtetas i shtetit, të të cilit ka marrë shtetësinë e fuindit.

Kur shtetësia e një personi nuk mund të përcaktohet ose kur shtetësia e tij e fundit nuk mund të provohet, ky person quhet se është shtetas i shtetit ku ka patur banimin e tij të fundit.



Neni 24

Persona pa shtetësi



Kur një person nuk ka shtetësi zbatohet legjislacioni i shtetit ku ai ka banimin, nëtë gjitha rastet në të cilat, sipas dispozitave të kësaj ligji, duhet të zbatohet legjislacioni i shtetit shtetas i të cilit një person është.



Neni 25

Dërgimi në një legjislacion tjetër



Kur, sipas dispozitave të neneve tëkësaj ligji, duhet të zbatohet një legjislacion i huaj, zbatohen dispozitat e këtij legjislacioni të hua, pa marrë parasysh dërgimin që ky bën në një legjislacion tjetër.

Megjithatë kur legjislacioni i huaj dërgon prapë në legjislacionin shqiptar, ky ridërgim merret parasysh.



Neni 26

Moszbatimi i ligjit të huaj



Në asnjë rast nuk mund të zbatohen ose të kenë efekt në territorin e Republikës Popullore të Shqipërisë ligjet ose dispozitat e tjera të një shteti të huaj si dhe kushtet e vëna në kontratat e palëve, kur këto janë në kundërshtim me rendin shtetëror dhe shoqëror të Republikës Popullore të Shqipërisë.



Kapitull II

Dispozita procedurale



Neni 27

Të drejtat dhe zotësia procedurale civile të shtetasve dhe

personave juridikë të huaja



Shtetasit e huaj kanë të drejtë t’u drejtohen gjykatave të Republikës Popullore të Shqipërisë dhe gëzojnë të drejta procedurale civile ose të barabarta me shtetasit shqiptarë.

Zotësia procedurale e shtetasit të huaj rregullohet nga legjisalcioni i shtetit, i të cilit është shtetas. Megjithatë mjafton që të ketë zotësinë procedurale sipas legjislacionit shqiptar.

Personat juridikë të huaja kanë të drejtë t’u drejtohen gjykatave të Republikës Popullore të Shqipërisë dhe gëzojnë të drejta procedurale civile për mbrojtjen e interesave të tyre. Por për të drejtat e tyre që kanë lindur jashtë shtetit u njihet mbrojtja gjyqësore kundër pesonave që banojnë në Republikën Popullore të Shqipërisë me kusht që një mbrojtje e tillë gjyqësore t’u njihet edhe personave juridikë shqiptarë në shtetet e huaj.

Me dispozita të qeverisë mund të vihen kufizime për shtetasit dhe persdonat juridike,të huaj kur shtetet e tyre kanë vënë kufizime të veçanta në të drejtat procedurale civile për shtetasit dhe personat juridikë shqiptarë.

Juridiksioni i gjykatave shqiptare kundrejt të huajve



Neni 28

Juridiksioni në deklarimin e zhdukjes ose vdekjes së një personi



Gjykata shqiptare mund të deklarojë zhdukjen ose vdekjen e një shtetasi të huaj:

a)kur kërkesa paraqitet nga persona që pretendojnë të drejta trashëgimore mbi pasuri të luajtshme ose të paluajtshme e cila ndodhet në territorin e Republikës Popullore të Shqipërisë;

b)kur kërkesa paraqitet nga bashkëshorti që në kohën e paraqitjes së kërkesës, banon në territorin e Republikës Popullore të Shqipërisë.



Neni 29

Juridiksioni në zgjidhjen e martesës dhe në pavlefshmërinë (anulimin e saj



Gjykata shqiptare shqyrton paditë për zgjidhjen e martesës me shkurorëzim dhe paditë për pavlefshmërinë e saj, kur në kohën e ngritjes së padisë i padituri ka banimin e tij në Shqipëri ose njëri nga bashkëshortët është shtetas shqiptar dhe tjetri shtetas i huaj dhe që të dy ose njëri prej tyre kanë banimin në Republikën Popullore të Shqipërisë.



Neni 30

Juridiksiomi i përgjithshëm



Kur nuk janë raset e parashikuara në nenet e mëparshme, shtetasi ose personi juridik i huaj mund të paditet para gjykatave shqiptare:

a)kur ka banimin në Republikën Popullore të Shqipërisë ose kur ka pranuar juridiksionin e gjykatave shqiptare pëërveç kur padia ka të bëjë me sende të paluajtshme që ndodhen jashtë shtetit;

b)kur padia ka të bëjë me sende të luajtshme ose të paluajtshme që ndodhen nëRepublikën Popullore të Shqipërisë ose me detyrime që kanë lindur ose do të ekzekutohen në territorin e Republikës popullore të Shqipërisë;

c)kur padia ka lidhje me një padi tjetër që është duke u gjykuar nga gjykata shqiptare;

ç)kur në rastin reciprok, gjykata e shtetit, tëcilit i përket shtetasi ose personi juridik i huaj, mund të shqyrtojë paditë e ngritura kundër një shtetasi ose personi juridik shqiptar.



Neni 31

Moszbatimi i dispozitave të kësaj ligje kur ka konventa ndërkombëtare



Dispozitat e kësaj ligje nuk zbatohen kur me konventa ndërkombëtare në të cilat ka marrë pjesë Republika Popullore e Shqipërisë janë caktuar dispozita të ndryshme.



Neni 32

Hyrja nëfuqi



Ky ligj hyn në fuqi njëmuaj pas botimit të saj në gazetën zyrtare.



KRYETARI I PRESIDIUMIT TË KUVENDIT POPULLOR

TË REPUBLIKËS

POPULLORE TË SHQIOËRISË

Haxhi Lleshi
SEKRETARI I PRESIDIUMIT TË KUVENDIT POPULLOR

TË REPUBLIKËS

POPULLORE TË SHQIPËRISË

Sami Baholli